Eski Anadolu Mimarisi I
ÇAYÖNÜ
§ NEOLOTİK DÖNEME AİTTİR
§ 10.000 YIL ÖNCEYE DAYANIR
§ ÇAYAÖNÜ KÖY PLANLAMASI VE YAPISAL ÖZELLİKLERİ HENÜZ KÖY AŞAMASINDAKİ BİR TOPLULUK İÇİN OLAĞANÜSTÜDÜR
§ TEPENİN ORTASINDA KERPİÇ MOLOZLA DOLDURULARAK DÜZELTİLMİŞ BİR MEYDAN VE ONUN ÇEVRESİNDE ARALARINDA BOŞLUK BIRAKILARAK BELİRLİ BİR DÜZENE GÖRE YERLEŞTİRİLMİŞ DİKDÖRTGEN PLANLI ANITSAL YAPILAR YER ALIR
§ ÇAYÖNÜ YERLEŞMESİNDE OTURANLAR ANADOLUNUN EN ESKİ ÇİFTÇİLERİNDENDİR
ÇATALHÖYÜK
§ NEOLOTİK DÖNEME AİTTİR
§ KONYANIN 52 KM GÜNEYDOĞUSUNDA
§ YERLEŞME DIŞA TAMAMEN KAPALI , AVLULAR ETRAFINDA BİTİŞİK DÜZENDE DİKDÖRTGEN EVLERDEN OLUŞAN MAHALLELERİN BİRBİRİNE EKLENMESİNDEN MEYDANA GELMİŞTİR
§ EVLERİN DUVARLARI KERPİÇTEN YAPILMIŞTIR
§ EVLERİN KAPILARI YOKTUR . EVE TAŞINABİLİR MERDİVENLERLE DAMDAN GİRİLİRDİ
GÖBEKLİTEPE
§ Şanlıurfa'nın 20 km . doğusundaki Örencik Köyü yakınlarında bulunan bir kazı alanıdır. Mezopotamya'daki en eski tapınaktır.
§ 1996 yılında Alman Arkeoloji Enstitüsü (DAI) ile Şanlıurfa Müzesi'nin ortak çalışması ile yapılan kazılarda günümüzden 11.000 yıl öncesine ait (Çanak-Çömleksiz Neolitik Dönem) büyük bir tapınak kalıntısına ulaşılmıştır. Ayrıca tapınağı süsleyen doğal boyutlarında taştan oyulmuş yaban domuzu, kaplumbağa ve akbaba heykelleri de bulunmuştur.
§ Göbekli Tepe'de ortaya çıkan tapınağı önemli kılan neden, tapınağı yapanların, yerleşik hayata geçmemiş avcı-toplayıcı insanlar olmasıdır. Bu da yerleşik yaşama geçişte ekonomik ya da ekolojik değil, kalabalık ve uzun süreli dinsel törenlerin rol oynamış olabileceğini gösteriyor.
§ Göbekli Tepede arkeologlar 15 metreye varan daire biçimli üç alan ortaya çıkarmışlardır. Kazı yerinde üzerlerinde çeşitli hayvan kabartmaları ya da bunların taşa kazınmış figürlerinin yer aldığı "T" biçimli 16 destek ve kireçtaşı tabakası bulunmuştur. Ayrıca bulunan bazalttan yapılmış kaplar ve işlenmiş çakmaktaşlarından, burada yaşayanların kalıcı olmasa da en azından geçici bir süre burada yaşadıkları anlaşılıyor. Büyük olasılıkla Göbekli Tepe, bölgede yaşayan insanlarca dinsel amaçlar için düzenli olarak ziyaret edilen bir buluşma yeri idi.
§ Burada bulunan yapıların eski tarihlileri dairesel, daha yeni olanlar ise dikdörtgen biçimlidir
BURDUR HACILAR
§ DİKDÖRTGEN BİR ALANDA , İÇ AVLULARA AÇILAN EVLER İNŞA EDİLMİŞTİR
§ AVLUNUN ETRAFI DUVARLARLA ÇEVRİLİDİR
§ EVLER BAZEN BİTİŞİK BAZENDE SURLARA DAYALI
§ EVLERDE KAPI VARDIR
§ TAŞ TEMELLİ EVLER KERPİÇ DUVARLARLA OLUŞTURULMUŞTUR
§ YERLEŞİMİN ÇEVRESİNDE BİR SUR DUVARI VARDIR
§ SUR DUVARININ GENİŞLİĞİ BAZI TABAKALARDA 3M YE KADAR ÇIKMAKTADIR
CANHASAN VE BEYCESULTAN
§ BU YERLEŞİM YERLERİNDEDE EVLER TAŞ TEMELLİ VE KERPİÇ DUVARLIDIR
§ CANHASANDA KARE VEYA KAREYE YAKIN EVLER VARDIR
§ EVLERDE YAPILARI AYAKTA TUTAN AĞAÇ DİKMELER KULLANILMIŞTIR
§ DUVAR VE TABANLARDA ÇAMUR SIVA KULLANILMIŞTIR
§ ALT KISMI AMBAR OLAN ÇİFT KATLI EVLERDE MEVCUTTUR
§ AMBARLARIN HEMEN HEMEN YARISI TOPRAK İÇİNE GÖMÜLÜDÜR
§ HER ÜÇ YERLEŞİMDEDE EVLER DÜZ DAMLIDIR
§ BEYCESULTANDA AYRICA İLK MEGARON PLANLI EV MİMARİSİ GÖRÜLÜR
§ MERSİN YÜMÜKTEPEDE FARKLI OLARAK TESTERE DİŞLİ SURLAR GÖRÜLÜR
§ BU SURLARA BİTİŞİK OLARAK YAPILMIŞ ASKERLERİN YERLEŞTİĞİ EVLERDE FIRINLARA RASTLANMIŞTIR
TERRA AMATA
§ NİCE LİMANI YAKININDA BİR TERAS YAPIMISINDA RASTLANDI
§ YERLEŞİM OVAL PLANLI , KUMA SIKIŞTIRILMUŞ KULÜBELERDEN OLUŞMAKTADIR.
§ KULÜBELERİN ÇAPI 7.6 CM OLAN DAL ÇİTLERİNDEN OLUŞTURULMUŞ YAN DUVARLARA SAHİPTİR
§ KENARLARINDA ÇAPI 0.3 M OLAN KAYALAR YIĞILIDIR
§ MERKEZDE ÇATIYI TAŞIDIĞI DÜŞÜNÜLEN ÇAPI 0.3 M OLAN DİKMELER VARDIR
§ HER KULÜBEDE MERKEZİ BİR OCAK VE BAZI KULÜBELERDE ALET USTASINA DAİR İZLERE RASTLANMIŞTIR
§ BURDAKİ OCAĞIN VARLIĞI ÖNEMLİDİR
§ ATEŞİN ETRAFINDA ISINMAK İÇİN BİR ARAYA GELMELERİ BİR TOPLULUĞUN OLUŞMASINI SOSYALLEŞMEYİ BELİRTİR
KARAİN MAĞARASI
§ PALEOLİTİK DÖNEM
§ ANTALYA KORKUTELİ KARAYOLU ÜZERİNDE ANTALYADAN YAKLAŞIK KM MESAFEDEDİR
§ ANADOLUDA PALEOLİTİK TABAKALAŞMAYI EN İYİ YANSITAN MAĞARADIR
§ BURADAKİ KAZILARDA ORTAYA ÇIKAN 8 TABAKADA PALEOLİTİK ÇAĞIN TÜM EVRELERİ SAPTANMIŞTIR
§ KARAİN MAĞARASI FARKLI BOYUTLARDA 7 BOŞLUKTAN OLUŞMAKTADIR
§ KARAİN MAĞARASI YERLEŞİME ELVERİŞLİ BİR MAĞARADIR
YARIM BURGAZ MAĞARASI
§ İSTANBUL KÜÇÜKÇEKMECE GÖLÜNÜN 1.5 KM KUZEYİNDEDİR
§UZUNLUĞU YAKLAŞIK 1 KM DİR
§ İÇİNDEKİ TAVANLARIN YÜKSEKLİĞİ 15 METREYİ BULAN ODALAR VARDIR
§ MAĞARADA TAŞ ALETLERE İNSAN VE HAYVAN KEMİKLERİNE RASTLANMIŞTIR
§ MAĞARA DUVARLARINDA BULUNAN GEMİ RESİMLERİ , BURADA YAŞAYAN İNSANLARIN DENİZCİLİKLE UĞRAŞTIĞINI GÖSTERMEKTEDİR
ÜÇ AĞIZLI MAĞARA
§ HATAY SAMANDAĞI İLÇESİNİN GÜNEYİNDEDİR
§ GÜNÜMÜZDE DENİZ SEVİYESİNDEN 18 METRE YÜKSEKLİKTE BULUNAN MAĞARA KALKER KAYALIĞIN İÇİNDE DOĞAL NEDENLERLE MEYDANA GELMİŞTİR
§ MAĞARA İÇİNDE YAPILAN ÖLÇÜMLER SONUCUNDA 200 M2 BOYUTUNDA BİR YAŞAM ALANI TESPİT EDİLMİŞTİR
BELDİBİ MAĞARASI
§ PALEOLİTİK
§ ANTALYA KEMER
§ İKİ BÖLÜMDEN OLUŞAN SIĞINAK BİÇİMİNDEDİR
§ YAPILAN KAZILARDA ÜST PALEOLİTİK VE MEZOLİTİK DÖNEME AİT ÇAKMAK TAŞI ,SAPLI BIÇAKLAR , OK UÇLARI ELE GEÇİRİLMİŞTİR
§ AYRICA KAYA ALTI SIĞINAĞININ DUVARLARINDA , ŞEMATİZE İNSAN , DAĞ KEÇİSİ VE GEYİK RESİMLERİ BULUNMAKTADIR
İLK TUNÇ ÇAĞI, MADENCİLİĞE DAYALI KENTLEŞME İLK BAĞIMSIZ ŞEHİR BEYLİKLERİ(İ.Ö 3200 - İ.Ö 1800)
-MADENCİLİĞİN GELİŞMESİ
-İŞ BÖLÜMÜNE DAYANAN KENT YAŞAMI ORTAYA ÇIKAR
-BAĞIMSIZ İLK KÜÇÜK BEYLİKLER KURULMUŞ VE SİYASİ ÖRGÜTLENME BAŞLAMIŞTIR
ESKİ TUNÇ ÇAĞI MİMARİSİ (3200-1800)
-TRUVANIN ESKİ TUNÇ KATLARI 1-4 KATLARIDIR
-MEGARON TİPİ EV PLANLIDIR
-MEGARON ADI İLK DEFA 1885 YILINDA TİRYNS KAZILARINI YAPAN DÖRBFELD TARAFINDAN KULLANILMIŞTIR.
-KRAL SALONUNA MEGARON İSMİ VERİLMİŞTİR
TROYA
-SCHLİEMANN HOMEROS DESTANLARINDAN YOLA ÇIKARAK DESTANINDA ANLATILAN KENTİ VE PRİAMOS’UN HAZİNESİNİ BULMAYI AMAÇLAR
-1870 YILINDA ÇALIŞMALARA BAŞLAR VE 2 YAPI KATINA AİT BİR YANGIN TABAKASI ORTAYA ÇIKAR
-TROYA BATI ANADOLUDAKİ EN ÖNEMLİ BRONZ ÇAĞI MERKEZİDİR
-COĞRAFİ KONUMU NEDENİYLE DOĞUDAN VE BATIDAN GELEN KÜLTÜR ETKİLERİNE AÇIKTIR
-1-5 TABAKALARI İLK TUNÇ ÇAĞINA AİT YERLEŞİM YERLERİDİR
-BURADA BİR TABAKADAN İTİBAREN ETRAFI SURLARLA ÇEVRİLİ BİR KENTLE KARŞILAŞIR
-YAPILAR DİKDÖRTGEN BİR PLAN GÖSTERİRLER (MEGARON)
-GİRİŞ YÖNÜNDEKİ DUVARLARIN ÖNÜNE DOĞRU BİR SUNDURMA OLUŞTURUR
-TROYA BİR DUVARI BUGÜN ÇOK İYİ KORUMUŞ DURUMDADIR
-AYAKTA KALAN YÜKSEKLİĞİ 3.50 METRE’DİR
-KULENİN TABANI OLDUKÇA EN BÜYÜK TAŞLARDAN YAPILMIŞTIR
-YUKARIYA DOĞRU BULUNAN DAHA KÜÇÜK DARLAŞTIRARAK KERPİÇ TUĞLA İZLENİMİNİ VERİRLER
-SONDAJLARDA DUVARI 115 METRE UZUNLUKTA OLDUĞU TESPİT EDİLMİŞTİR
-102 NOLU EV GÜNÜMÜZDE DEYİN BİLİNEN MEGARONLARIN EN ESKİLERİNDENDİR (İ.Ö 3000-2500)
-BİR PORTİKOSU (ÖN GİRİŞ) BÜYÜK BİR ODASI VE BU ODANIN ORTASINDA OCAĞI BULUNAN UZUN DAR VE TEK BAŞINA BİR YAPIDIR
-DUVAR İŞÇİLİĞİ BALIK SIRTI BİÇİMİNDEDİR
TROYA 2 (İ.Ö 2500-2200)
-TROYA 1 UYGARLIĞI TROYA 2 DE GELİŞMEYE DEVAM ETMİŞTİR.
-İKİNCİ YERLEŞİM ÖZELLİKLERİ ŞEHİRLİCİLİK BAKIMINDAN BÜYÜK BİR GELİŞİM GÖSTERİR
-BU SİSTEM DAHA SONRAKİ DÖNEMLERDEN TİRYNS VE ATİNA GİBİ BİR ÇOK ÖNEMLİ MERKEZE MODELLİK ETMİŞTİR
-TROYA 2 NİN BÜYÜK KENT KAPISI TROYA 1 DE OLDUGU GİBİ GÜNEY SURUNUN ORTASINDA İDİ.
-BUNUNLA BİRLİKTE İKİNCİ YERLEŞİMİNİN DAHA BAŞKA SUR KAPILARIDA VARDIR.
-BUNLARDAN GÜNEY BATI KAPISININ KALINTILARI VE ÖZELLİKLE GÜZEL DÖŞEMELİ RAMPA İYİ KORUNMUŞTUR
-KENT DUVARININ BUGÜN GÖRÜLEN TAŞ KISMI İÇERİ DOĞRU EĞİMLİDİR. ONUN ÜSTÜNDE DÜZ OLARAK BİR KERPİÇ DUVAR YÜKSELİYORDU.
**103 APSİSLİ EV BATI ANADOLUDA ERKEN ÖRNEK. TROYA 2 DE DİKDÖRTGEN MEGARONLAR YAYGINLAŞMIŞTIR
TROYA 3-5 (İ.Ö 2200-1800)
-İ.Ö 3000 SONUNDA TROYA 2 GÖÇLERLE TAHRİP EDİLMİŞTİR
-UZUN SÜREN BU DEVREDE 3.4. VE 5.KENTLERİ ZAMANINDA TROYA’NIN ESKİ ÖNEMİNİ YİTİREREK YOKSULLAŞTIĞI DİKKATİ ÇEKER
-TROYA 3’E AİT YAPI KALINTILARI KÜÇÜK VE ŞEKİLSİZ TAŞLARLA İNŞA EDİLMİŞ EVLERDİ
-ALMANLARIN YAPTIĞI KAZILARDA TROYA 4 ZAMANINDA BİR KENT SURUNUN BİLE OLMADIĞI SAPTANMIŞTIR
-TROYA 5 ZAMANINDAKİ YERLEŞMENİN ZAYIF BİR SURLA ÇEVRİLDİĞİ ANLAŞILMIŞTIR
GREK MİMARİSİNİN ÖNCÜLERİ
-TROYA
-GİRİT / MİNOS
-MYKEN (MİKEN)
-GREK MİMARİSİNİN TEMELİ İ.Ö 3000’İN ORTALARINDA TROYA BAŞTA OLMAK ÜZERE BATI ANADOLU KIYILARINDA ATILMIŞTIR
-TROYA’NIN ERKEN YERLEŞİM TABAKASINDA RASTLANAN ‘MEGARON’ EVLER LESBOS (MİDİLLİ) VE SAMOS (SİSAM) ADALARINDA GÖRÜLÜR
-BU PLAN İ.Ö 2500 YILINDAN SONRA EGENİN BATI KÜLTÜRLERİNE GEÇMİŞTİR. ANCAK BU DÖNEMDE BURADA HENÜZ TROYADA GÖRÜLEN BAĞIMSIZ YAPI TİPİ OLUŞMAMIŞTIR
-THESALYA BÖLGESİNDEDE (SEKSLO VE DİMİNO KÜLTÜRLERİNDE) TROYA İLE BENZER PLAN TİPİNE RASTLANIR.
GİRİT MİMARİSİ
-GİRİTTE MEGARONUN BAĞIMSIZ VE SERBEST DURAN YAPISINA KARŞIT OLAN BÜYÜK MİMARİ BİÇİM İLE KARŞILAŞILIR
-BU MİMARİDE BAĞIMSIZ YAPILARIN AKSİNE,DİK AÇIYLA YAN YANA SIRALANMIŞ DEĞİŞİK BÜYÜKLÜKTEKİ ODALARIN OLUŞTURDUĞU KOMPLEKS BİR PLAN SÖZ KONUSUDUR
-BU KOMPLEKS YAPIDA HER BİR ODAYA SADECE BİR ÖNCEKİ ODADAN GİRİLİR
-MEKANLARIN BİRBİRİNE EKLENME SİSTEMİNE DAYANAN BU MİMARİ PRENSİP 2000 YILININ İLK YARISINDA ÖZELLİKLE KNOSSOS SARAYINDA EN GELİŞMİŞ HALİNE ULAŞIR
2 BİN YIL MİMARİSİ
-İ.Ö 2 BİN YILLARININ BAŞLARI VE İKİNCİ YARIYILIN İLK DÖNEMİ YUNANİSTAN ADALARI VE ANADOLUDA SARAYLAR DÖNEMİDİR
-GİRİT ADASINDA ORTA MİNOS OLARAK ADLANDIRILAN BU DÖNEM YUNANİSTAN ORTA HELLADİK KÜLTÜRÜ VE TROYA 6.TABAKASININ A,B,C SAFHALARI İLE ÇAĞDAŞTIR
-ANADOLUDA KAYSERİ KÜLTEPE , AKSARAY ACEMHÖYÜK , ÇORUM BOĞAZKÖY VE DENİZLİ BEYCESULTAN 5.TABAKA SARAYI BU DÖNEM İLE ÇAĞDAŞTIR